Stel je voor: je hebt net een zware workout achter de rug. Je hebt gezweet, doorgezet en voelt je geweldig. Met een voldaan gevoel loop je naar huis en denkt: "Dat heb ik goed gedaan! Tijd voor een beloning." Je haalt een cappuccino en een lekkere muffin – tenslotte heb je hard gewerkt.

Wat je je misschien niet realiseert, is dat die muffin en cappuccino samen zo’n 500 calorieën bevatten. En dat terwijl je tijdens je training misschien maar 400 calorieën hebt verbrand. Zonder dat je het doorhebt, heb je zojuist al je harde werk ‘onbewust’ gecompenseerd.

Maar het stopt niet daar. De rest van de dag voel je je misschien net iets vermoeider dan normaal. Waar je normaal naar de supermarkt zou lopen, pak je nu de auto. Op de bank blijf je nét iets langer zitten en dat ene klusje in huis stel je toch nog maar even uit. Dit is wat onderzoekers het NEAT-effect noemen: na inspanning bewegen mensen de rest van de dag vaak minder, waardoor ze minder extra calorieën verbranden dan ze denken.

Daarnaast speelt je lichaam ook nog een rol. Tijdens het sporten heb je energie verbruikt, vooral in de vorm van koolhydraten (glycogeen). Je lichaam wil die reserves aanvullen en verhoogt daarom de aanmaak van ghreline, het hongerhormoon. Je krijgt meer trek, en als je niet oplet, eet je al snel méér dan je eigenlijk nodig hebt.

En dan is er nog iets: we overschatten vaak hoeveel calorieën we verbranden. De crosstrainer in de sportschool zegt misschien dat je 700 calorieën hebt verbrand, maar in werkelijkheid ligt dat vaak 20-30% lager. Dit komt doordat fitnessapparaten een ruwe schatting maken zonder rekening te houden met individuele verschillen, zoals efficiëntie en conditie.

Het resultaat? Je denkt dat je een calorietekort hebt gecreëerd, maar in werkelijkheid heb je misschien net zoveel of zelfs méér calorieën binnengekregen dan je verbruikt hebt.

Herkenbaar? Gelukkig zijn er manieren om dit te voorkomen, zoals bewuster omgaan met voeding na het sporten, je werkelijke calorieverbruik realistischer inschatten en ervoor zorgen dat je ook na je workout actief blijft. Want sporten is geweldig, maar zonder compensatiegedrag haal je er écht het meeste uit! 😊