Zoetstof, is dat niet gewoon suiker? (mei 2023)

Zoetstof, is dat niet gewoon suiker? (mei 2023)

Nee. Beide smaken zoet, maar het een is niet het ander. Wij mensen houden van zoet, een aangeboren voorliefde die wij als baby ontwikkelen door het drinken van moedermelk. De zoete smaak van voedingsmiddelen ontstaat o.a. door de toevoeging van suikers en/of zoetstoffen. Nieuwsgierig naar de verschillen?

1. Suikers

Sacharose, glucose, fructose, lactose, afijn … alles wat eindigt op -ose is een suiker. Uit het sap van suikerbieten en -riet wordt kristalsuiker gemaakt.  Van nature komen suikers voor in onze voeding, zoals lactose in melk, fructose in honing. Er zijn veel verschillende suikersoorten met elk hun eigen zoetkracht, echter ze leveren allemaal dezelfde hoeveelheid energie: 4 calorieën per gram. Deze energie gebruikt het  lichaam voor lichamelijke activiteit, voor groei, of het wordt opgeslagen als lichaamsvet.

2. Zoetstoffen

Laagcalorische (intensieve) zoetstoffen en polyolen (extensieve zoetstoffen) zijn de 2 hoofdgroepen.

Laagcalorische (intensieve) zoetstoffen

Deze stoffen worden gebruikt in light en no sugar varianten van dranken en desserts. Je kunt ze ook kopen in de vorm van tabletjes of tafelzoetstof. Ze staan beend om de hele sterke zoetkracht, ca. 200x zoeter dan suiker. Je hoeft er dus maar heel weinig van te gebruiken en de hoeveelheid calorieën zijn te verwaarlozen. Een aantal zoetstoffen verlaten het lichaam onveranderd, leveren geen calorieën en verlaten via de ontlasting en de urine ons lichaam.

De ene zoetstof smaakt anders dan de andere en daarom worden in voedingsmiddelen vaak combinaties van zoetstoffen gebruikt. Meng je twee of meerdere zoetstoffen met elkaar dan stijgt de de zoetkracht, met als gevolg dat je er minder van nodig hebt. Voorbeelden; aspartaam, cyclamaat, sacharine en sucralose. Op het etiket van een product vind je altijd terug welke stoffen zijn gebruikt. Zoetstoffen kunnen rechtstreeks uit planten of vruchten gewonnen worden. Maar de voedingsmiddelenindustrie stelt ze ook samen.

Polyolen (extensieve zoetstoffen)

Beter bekend als extensieve of vul- of bulkzoetstoffen. Kenmerkend is dat ze industrieel worden gemaakt, al zijn ze van nature aanwezig in diverse fruit- en groentesoorten. De kracht van zoet is minder, tevens het aantal calorieën (2,4 kcal/g versus 4 kcal/g). Erythrito is de enige polyol met nul calorieën. Behalve als zoetstof, wordt dit stofje ook gebruikt voor talloze andere technologische doeleinden, bijvoorbeeld als emulgator, stabilisator, bevochtigingsmiddel, verdikkingsmiddel en textuurmiddel.

NB: Bij overmatig gebruik van polyolen, kunnen maagdarmklachten optreden (winderigheid, darmkramp, diarree). Levensmiddelen die meer dan 10% toegevoegde polyolen bevatten moeten verplicht de volgende waarschuwing bevatten: ‘Overmatig gebruik kan een laxerend effect hebben’.

Tot slot: polyolen veilig zijn voor de gezondheid van de mens (geen ADI - Aanvaardbare Dagelijkse Inname)